Ko Roimata, ko Hūpē ngā kaiutu i ngā patu a Aituā

Ko Roimata, ko Hūpē ngā kaiutu i ngā patu a Aituā

Kua heke iho a Roimata rāua ko Hūpē, kātahi ka puawai te aroha ki runga i te whenua nei. Ehara i te mea, he māmā noa te wiki kua pāhure mai nei. E tohaina ana āna kino, āna hūngeingei, āna mauāhara e Hātana i waenganui i te hunga ora. Kāore e kore, kei te whakaae tātou ki ngā whakaaro kino, ki ngā kupu kino, ki ngā mahi kino. Heoi anō, i rangona te mauri o te manaaki, o te tiaki, o te āio o te whakaminenga ki Forsyth Barr. Ka mau te wēhi! Kei te tangi tōku ngākau ki te kite i te manomano e whakatuku ana i ngā mate o Ōtautahi.

Nō reira, me pēhea tātou e pakeke anō mai o tātou hāpori? Ae, kaua hei whiu ā kōrero kino ki ngā Muhirama, ki ngā Haina, ki ngā kiripango. Heoi, ka aha atu? E kī ana a Haeata. E toru ngā mea, ngā mea nunui.

  1. Kaupapa (purpose, aim, goal)
  2. Tikanga (rituals of encounter, guidelines, protocols)
  3. Kawa (principles, values, morals, ethics)

Kaupapa: Ūhia mai ki tētahi kaupapa e whakakotahi ai tātou. Kei te whāia ngā hononga whakautuutu ki ngā tāngata, ki te whenua, ki te Atua e mātou ko ōku hoa, arā, e aro atu ana mātou ki te kaupapa o te manaakitanga.

Tikanga: mā hea tātou e haere ai ki te kaupapa? Whakaritea ō tikanga kia ārahi ai tātou.

Ānei ō mātou tikanga i raro i te manaakitanga.

  1. Kei te tunu kai maatou maa mātou anō, kei te horoia ngā paruparu ki roto i ō mātou whare, kei te whakatikatika ō mātou kupu.
  2. Tiakina te whenua e takoto mai nei ki te mahi māra, ki te whakatō rākau, ki te rapu kaimoana.
  3. Whakakaha ana i ō mātou taha wairua ki te inoi i mua i te kai, ki te haere ki ngā whare karakia, ki te whāngai i ngā momo kai hei oranga mō ō mātou tinana, wairua anō hoki.

Kawa: Whakatakotongia ō kawa hei taunaki i ngā tikanga me te kaupapa. Koinei ētahi tauira ō mātou: āio, aroha, tiaki, manaaki, whanaunga, whakapapa. Ehara i te mea nō ināinei ēnei kawa. Nā te Atua i tuku iho mai ki a mātou ngā tāngata katoa.

Nō reira, rarangahia tō tira ki te aroha, ki te whakapono, ki te rangimārie. Arahina mai tātou ki te kaupapa kōtahi kia whakatau ai te maungarongo ki te whenua.

This article first appeared in Issue 6, 2019.
Posted 9:38pm Thursday 28th March 2019 by Tama Tū.