He Māori ahau. Me pēwhea tēnei e mōhio ai?

He Māori ahau. Me pēwhea tēnei e mōhio ai?

Tēnei au ka noho i te tua o tōku manu. Ko wai atu i taku manu? He manu hoka ki ngārangiwhāwhātanga o tōku ao Māori, hei waha i tōna korepe roa. Ko wai atu i taku manu? He manu tirikohu ki te retōtanga o tōku ao Māori, hei tātari i tōna kakari, e hinātore ai te tangata. Ko wai atu i a koutou mō te whakarongo? Tēnā, nau mai e waha i taku tua e!

Kia mātai ake ki te pane whakahiwa o taku manu, Ko te tohu nui o te Māori, ko tōna whakapapa. Ko te whakapapa e here nei i ahau ki ōku tūpuna Onamata, ki ōku tūwhanga Anamata, kia tū Māori ai ahau inamata nei. Nā tōku whakapapa i tangata ai ahau, nā tōku whakapapa i Tainui ai ahau, nā tōku whakapapa i Māori ai ahau. Mā roto mai i tōku whakapapa e mārama ai ahau ki ōku kāwai tūpuna, ki ōku kāwai tupua, ki ōku kāwai atua. Hei aha māku te kī he uriuri makimaki tātou! Engari mō tēnā! Ko tōku whakapapa atua e whakaū ana i tōku noho Māori ki te ao hewa nei, hei uri tipua, hei uri atua, hoake!

Waihape mai ki te puku o taku manu, he Māori ahau. Me pēwhea tēnei e mōhio ai? E kī ana te waiata rongonui rā, “E te reo, nāu ahau i Māori ai!” Maimoatia te reo, nōu te reo, nōku te reo, te hononga ki ō tātou tūpuna. Ko te reo te kura matahiapo o te ahurea Māori, mā tōku arero Māori, e mārama ai te tangata he Māori ahau, haoke!

Hau mai ki ngā toronga parirau o taku manu, mā te mōhio ki ngā tikanga Māori, e ngangahu ai taku tirohanga ki tōku ao Māori. E mārama ai ahau ki te tika, me te hē. E mōhio ai ahau ko wai ahau, nō whea ahau, e mōhio ai ahau, he Māori ahau, kei rite ki te rimurimu e teretere noa ana i te moana o Pōhēhē, o ngaro ki te pō, hoake!

Nō reira e te iwi, kua mārama te whai i te ūpoko takitaki o taku manu, me  tangata whenua te whakapapa ki roto i te pane whakahiwa, e mōhio tō hinengaro he Māori koe. Kaua tātou e horokukū ki te whāngai i ngā hua o te poumatua o te manu, mā te whāngai i te iwi ki ngā hua o te reo e kaitokomauri ngā puku ki ngā kai a te rangatira. Me whaikaha ki te pupuru ki ngā tikanga e hāneanea ai tō tātou rere ki te puhikaioreore o tō tātou ao Māori, hoake!

Taku manu e, taku manu e. Taku manu topa ki te tāpuhipuhi o Ranginui. Taku manu ruku ki te ninihitanga o Tangaroa. He Māori au e noho Māori ana i tōku ao Māori! Whītiki! Whakarewa! E tū ki te marangai! 

Nau mai e waha i taku tua e!

This article first appeared in Issue 25, 2018.
Posted 5:45pm Thursday 27th September 2018 by Rico Mita-Watene.